Stare Miasto w Prudniku

---

Obszar

Serce Starego Miasta tworzy Rynek, a całe miasto rozciąga się pomiędzy rzeką Prudnik na północnej stronie, ulicą Tadeusza Kościuszki oraz Armii Krajowej po stronie południowej, ul. Bolesława Chrobrego od wschodu, a także ulicami Piastowską oraz Hugona Kołłątaja na zachodzie.

Warto zauważyć, że Stare Miasto nie jest formalnie uznaną jednostką pomocniczą w gminie. Na tym obszarze znajdują się w całości lub częściowo różnorodne ulice i place, które warto wymienić:

• Rynek,
• Plac Farny,
• Plac Szarych Szeregów,
• Plac Zamkowy,
• ul. Bolesława Chrobrego,
• ul. Ciasna,
• ul. Hugona Kołłątaja,
• ul. Jagiellońska,
• ul. Klasztorna,
• ul. Konstantego Damrota,
• ul. Kościelna,
• ul. Królowej Jadwigi,
• ul. Krótka,
• ul. Łukowa,
• ul. Piastowska,
• ul. Plebiscytowa,
• ul. Pocztowa,
• ul. Pod Bramami,
• ul. Ratuszowa,
• ul. Stara,
• ul. Stefana Batorego,
• ul. Stroma,
• ul. Tkacka,
• ul. Wąska.

Historia

Historia Prudnika jest niezwykle fascynująca i sięga czasów, gdy najwyższy marszałek Królestwa Czech oraz namiestnik Styrii, czeski szlachcic Wok z Rożemberka (Woko de Rosenberch, Vok I. z Rožmberka), założył to miasto. W latach 1255–1259, przy rzece Prudnik, wzniósł gotycki zamek, który kontrolował strategiczny szlak handlowy prowadzący z Nysy do Opawy. Prudnik był najdalej wysuniętym na północ bastionem Królestwa Czech.

Jego syn, Henryk z Rożemberka, około roku 1279, zdołał uzyskać dla Prudnika lokację na prawie niemieckim. Obecnie jedynym śladem po pierwotnym mieście jest Wieża Woka, która przetrwała do naszych czasów. Większość zabudowy zniknęła w wyniku pożarów, a te budowle, które były bardziej trwałe, na przestrzeni wieków były rozbierane lub poddawane przebudowie.

W 1373 roku Prudnik doświadczył tragedii w postaci epidemii dżumy, która zdziesiątkowała populację. Nieliczni mieszkańcy, którym udało się przeżyć, schowali się w okolicznych górach, a po pewnym czasie z powrotem wrócili do miasta, by rozpocząć odbudowę po sporych stratach, które ponieśli.

W średniowieczu Prudnik uważany był za jedno z większych miast w regionie, zajmując powierzchnię 0,13 km² oraz posiadając obwód wynoszący około 1100 m, nie licząc murów zamku. W kolejnych wiekach miasto borykało się z różnymi kryzysami, ale z upływem lat nadal ewoluowało.

Dramatycznym momentem w historii Prudnika miało miejsce 23 kwietnia 1945 roku, gdy część Starego Miasta została zbombardowana przez radzieckie lotnictwo. Nie można jednak ustalić, czy bombardowanie było działaniem celowym. Według proboszcza Franza Pietscha, zamieszana w incydent była niepoprawna sygnalizacja świetlna, która mogła wprowadzić Rosjan w błąd.

Architektura

Zabytki

Na obszarze Starego Miasta znajduje się wiele cennych obiektów historycznych, które zostały zapisane w rejestrze zabytków. Wśród nich wyróżniają się:

• kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, którego początki sięgają roku 1279. W dokumentach historycznych pojawił się w 1321 roku. W początkowym etapie był to obiekt drewniany, natomiast obecny murowany budynek został wzniesiony w latach 1730-1738,
• zespół klasztorny bonifratrów, zbudowany w latach 1783-1787, który obejmuje również kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Zespół zlokalizowany jest przy ulicy Piastowskiej,
• plebania pochodząca z XVIII/XIX wieku,
• wieża zwana wieżą Woka, datowana na XIII/XIV wiek oraz XV wiek. Stanowi ona pozostałość średniowiecznego zamku, wzniesionego prawdopodobnie przed 1262 rokiem przez Woka z Rożemberka. Wieża, zlokalizowana na wzniesieniu w zachodniej części Starego Miasta, przeszła gruntowną renowację w 2009 roku i obecnie pełni funkcję punktu widokowego zarządzanego przez Muzeum Ziemi Prudnickiej,
• mury obronne, z zachowanym fragmentem z dwiema basztami z XV-XVI wieku. Fragment ten obecnie należy do Muzeum Ziemi Prudnickiej. Dodatkowo, zachowała się Brama Dolna, wzmiankowana w 1481 roku, usytuowana w południowej pierzei ulicy Batorego. Wieża charakteryzuje się trzema kondygnacjami i murowanym hełmem stożkowym, a jej odrestaurowanie miało miejsce w 2006 roku,
• ratusz miejski, datowany na XVIII wiek, wzniesiony w 1782 roku. Wcześniej obiekt ten był drewniany i istniał już w średniowieczu. Obecny kształt ratusz uzyskał w latach 1894-1896,
• „Dom Katolicki” na placu Farnym, z połowy XIX wieku,
• domy mieszkalne przy ulicy Batorego 7 pochodzące z połowy XIX wieku,
• kilka innych domów z ulic Batorego, Damrota oraz Jagiellońskiej, a także wiele innych zabytkowych budynków z XVII, XVIII i XIX wieku w różnych lokalizacjach,
• oraz budowle renesansowe w okolicy ulicy Zamkowej,
• kamienica przy ulicy Kołłątaja 2.

Do innych istotnych obiektów historycznych na terenie Starego Miasta należy:

• kolumna maryjna, ufundowana w 1694 roku przez notariusza miejskiego Piotra Ortmana oraz jego małżonkę w celu uczczenia ofiar dżumy,
• barokowa figura św. Jana Nepomucena, umiejscowiona w Rynku, która pochodzi z 1733 roku,
• barokowa fontanna z 1695 roku, także znajdująca się w Rynku.

Obiekty nieistniejące

Oprócz zachowanych zabytków, na obszarze Starego Miasta istniały również obiekty, które już nie istnieją. W ich skład wchodziły:

• zamek,
• klasztor kapucynów,
• synagoga.

---

Oceń: Stare Miasto w Prudniku

---