Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku

---

Historia

W Prudniku historia kościoła św. Michała Archanioła sięga drugiej połowy XIII wieku, kiedy to z inicjatywy marszałka Woka z Rożemberka wybudowano pierwszy drewniany obiekt sakralny, pierwotnie poświęcony Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Jak podkreśla proboszcz Maciej Alojzy Scharków, parafia zaczęła funkcjonować w 1279 roku, w momencie lokacji Prudnika na prawie niemieckim przez Henryka z Rożemberka, syna Woka. Najstarsze zapisy dotyczące kościoła pochodzą z lat 1321 i 1331, w których to wzmiankowano pierwszego proboszcza Milothę.

W wyniku reformacji, kościół przeszedł na protestantyzm w 1554 roku, jednak po odzyskaniu go przez katolików w 1612 roku rozpoczęto budowę nowego, renesansowego kościoła z inicjatywy Macieja Bilicera. Niestety, w 1627 roku miasto dotknął pożar, który zniszczył wieżę, organy oraz dach. Tylko w 1638 roku świątynia mogła powrócić do użytku, a podczas wizytacji w 1666 roku poświęcono ją w imieniu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz św. Michała Archanioła.

W 1722 roku kościół posiadał już sześć ołtarzy bocznych, w tym ołtarze dedykowane Zbawicielowi oraz św. Józefowi. Obecny budynek świątyni w stylu barokowym został wzniesiony w latach 1730–1738, na podstawie projektu prudnickiego architekta Jana Innocentego Töppera, inspirowanego kościołem św. Mikołaja w Pradze. Obrazy na chórze to dzieło Feliksa Antona Schefflera z 1735 roku. Uroczyste poświęcenie kościoła odbyło się 2 lipca 1752 roku z udziałem biskupa wrocławskiego Philippa Gottharda von Schaffgotscha.

28 lutego 1779 roku austriackie wojska zaatakowały miasto, co spowodowało dalsze uszkodzenia kościoła. Remont, który zrealizowano w 1860 roku, przyniósł obiektowi nowy dach i posadzkę. W 1803 roku nastąpiła nadbudowa wieży, a w 1898 roku dodano witraże przedstawiające sceny biblijne w powiększonych otworach okiennych prezbiterium. Kościół w 1917 roku został pozbawiony dzwonów na potrzeby wojenne, jednak nowe dzwony zainstalowano w 1929 roku.

W dniu 23 kwietnia 1945 roku, podczas bitwy o Prudnik, na północny przedsionek kościoła spadła bomba, niszcząc boczne wejście do świątyni. W 1946 roku dominikanie przejęli parafię i założyli klasztor, który pełnił funkcję do 1999 roku, kiedy to opiekę nad wiernymi przejęli księża diecezjalni. W lutym 1947 roku miało miejsce dramatyczne wydarzenie, zamach bandycki – czterech zamaskowanych przestępców wtargnęło do zakrystii podczas udzielania ślubu i skradło wartościowy przedmiot liturgiczny. Gazeta lokalna, Nasz Głos, opisała to zdarzenie jako świętokradztwo, które wywołało oburzenie społeczności lokalnej.

W 1952 roku, świątynia zyskała odnowioną polichromię. W latach 70. XX wieku przeprowadzono generalną renowację wnętrz oraz naprawę dachu i wieży. 13 grudnia 1981 roku, pod przewodnictwem ks. biskupa Wacława Wyciska, poświęcony został sztandar Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność, a także upamiętniająca tablica zamontowana na murze Stoczni Gdańskiej.

Biskup Jan Bagiński w 1998 roku ogłosił zamiar opuszczenia Prudnika przez Zakon Dominikański, co nastąpiło 1 sierpnia 1999 roku, kiedy to parafii przewodniczył nowy proboszcz, ks. dr Stanisław Bogaczewicz. Ważnym wydarzeniem było odsłonięcie 10 września 2010 roku pomnika papieża Jana Pawła II oraz kardynała Stefana Wyszyńskiego, które przedstawia ich spotkanie na kolanach.

11 lutego 2018 roku, z okazji odsłonięcia tablicy, przypomniano o postaci Jana Góry. W tym samym roku wydano płytę „Meditationes ad misterium Trinitatis”, nagraną w kościele św. Michała Archanioła w Prudniku, która uwiecznia ważne momenty związane z historią tej wyjątkowej świątyni.

Architektura i wnętrza

Świątynia, której poświęcono cześć św. Michałowi Archaniołowi, została wzniesiona w stylu późnobarokowym. Jest to murowany, trójnawowy kościół halowy, zbudowany z cegły, który kryje w sobie wiele niezwykłych detali. W jego skromnym zewnętrznym wyglądzie skrywa się imponujące sklepienie kolebkowe, a w jego tęczy umieszczony został herb Prudnika.

Wnętrze świątyni zachwyca, z ogromną galerią, która harmonijnie łączy chór oraz wieżę. Na uwagę zasługuje barokowy ołtarz główny, ozdobiony rzeźbą Chrystusa oraz dwoma cherubinami, które dodają majestatu temu miejscu. Na tylnej ścianie prezbiterium umieszczono barokowy obraz przedstawiający Wniebowzięcie Matki Bożej, który wpisuje się w mistyczny charakter wnętrza. W zakrystii znajdują się również cenne dzieła, w tym obraz Matki Boskiej Prudnickiej z klasztoru kapucynów, który uległ zniszczeniu w 1907 roku oraz obraz Trójcy Świętej, autorstwa Feliksa Antona Schefflera.

W świątyni zainstalowano dziewięć bocznych ołtarzy, co świadczy o jej bogatej tradycji liturgicznej. Ołtarz główny otacza figura Najświętszego Serca Jezusa, wyrzeźbiona przez Thamma z Nysy. Przy nim umieszczono figury tzw. „Doktorów Kościoła”: św. Augustyna, św. Grzegorza Wielkiego, św. Hieronima oraz św. Ambrożego, które dodają głębi teologicznym przeżyciom.

Ambona kościoła ozdobiona jest rzeźbami wykonanymi z drewna, które alegorycznie przedstawiają najważniejsze funkcje Kościoła. Bezpośrednio naprzeciwko ambony znajduje się figura św. Jana Nepomucena, co podkreśla znaczenie tej postaci w historii lokalnej wspólnoty. W głównej krypcie kościoła spoczywają kapucyni, co stanowi element duchowego dziedzictwa tego miejsca.

Wejście do kościoła możliwe jest przez trzy główne bramy: główną od strony zachodniej oraz dwa boczne wejścia – jedno od południa, który prowadzi obok Publicznego Gimnazjum nr 1, i drugie od strony północnej, które przylega do „Domu Katolickiego” (dawne seminarium). Dodatkowo, w kościele znajdują się mniejsze wejścia, w tym jedno od strony południowej, prowadzące od plebanii. Przy wejściu północnym można zobaczyć tablicę upamiętniającą Jana Górę, co wyróżnia to miejsce na mapie Prudnika.

---

Oceń: Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku

---