Kościół św. Józefa w Prudniku-Lesie

---

Historia

Czasy niemieckie

Początki istnienia kościoła św. Józefa w Prudniku-Lesie związane są z osobą ojca Lotara, zakonnika z zakonu alkantarzystów. Przybył on do Prudnika 21 lutego 1852 roku w odpowiedzi na zaproszenie biskupa wrocławskiego kardynała Diepenbrocka, który proponował utworzenie konwentu na terytorium swojej diecezji. To wydarzenie miało ogromny wpływ na kształtowanie lokalnej społeczności religijnej.

Podczas zakupu ziemi, mistrz rzeźnicki Franciszek Schneider przekazał działkę o powierzchni 12 morgów, znajdującą się w malowniczym lasku przy Koziej Górze. Już 22 marca 1852 roku rozpoczęto budowę klasztoru, która zakończyła się w lipcu tego samego roku. 9 sierpnia tego roku biskup poświęcił klasztor wraz z kaplicą, w tym miejscu znajdowały się również zakrystia, furta, refektarz z kuchnią oraz dziewięć małych pokojów zakonnych.

Współpraca zakonnika Lotara z nowym biskupem wrocławskim, Heinrichem Försterem, szybko napotykała trudności. Po zaostrzeniu konfliktu z księżmi diecezjalnymi w lutym 1855 roku, biskup Förster nakazał alkantarzystom opuszczenie klasztoru w Prudnickim Lesie. Nieruchomość przez cztery lata pozostawała opuszczona, aż w 1859 roku wprowadził się do niej pustelnik Wilhelm Weber.

Franciszek Schneider oraz prudnicki proboszcz ks. Nippel złożyli 20 kwietnia 1861 roku prośbę do biskupa o przekazanie klasztoru franciszkanom. Zgoda została wydana w 1863 roku, kiedy to franciszkanie z prowincji saksońskiej przejęli obiekt. Pierwszym przełożonym został o. Wiktor Albers. Dnia 19 marca 1866 roku położono kamień węgielny pod nowy kościół klasztorny, a jego poświęcenia dokonał proboszcz Nippel 17 grudnia.

W ciągu tego okresu klasztor przeszedł szereg zmian i rozbudowy, a 3 sierpnia 1875 roku z powodu sekularyzacji, bracia musieli ponownie opuścić klasztor. Powracali jednak do niego, gdy władze pruskie zezwoliły im na powrót 27 kwietnia 1887 roku. W następnych latach, od 1891 roku w klasztorze miały miejsce dalsze prace rozbudowy, a także utworzono Drogę Krzyżową z murowanymi kaplicami.

W 1903 roku franciszkanie rozpoczęli wydawanie polskojęzycznego miesięcznika „Posłaniec Świętego Franciszka”. Dzieła budowy posuwały się naprzód, a w 1904 roku poświęcona została Grotą Matki Bożej, z kamieni sprowadzonych z Nadrenii. Przed wybuchem II wojny światowej zakonnicy pozostali w klasztorze, gdzie zmagali się z licznymi przeciwnościami losu.

W 1945 roku w klasztorze zagościła wojna; przez ten czas miasto znajdowało się na linii frontu. Podczas walki, 22 marca, pruscy żołnierze opuścili klasztor, a tuż po nich weszli żołnierze Armii Czerwonej. W tym trudnym czasie, w nocy z 22 na 23 marca, doszło do tragicznych wydarzeń, gdzie w Młynie Czyżyka zginęło dwóch polskich zakonników.

Czasy polskie

Po zakończeniu działań wojennych, w 1945 roku, franciszkanie przystąpili do odbudowy klasztoru. W 1954 roku, na mocy decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu, klasztor przeszedł w zarząd wojska, a zakonnicy musieli w pośpiechu opuścić swoje miejsce. Po ich wyjeździe, budynek został przystosowany na miejsce internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego.

Po zakończeniu tego okresu, wojsko nawiązało współpracę z Ministerstwem Zdrowia, w celu przekształcenia obiektu w wojskowe prewentorium dziecięce. W 1956 roku nastąpiło udane wystąpienie, a klasztor został zwrócony franciszkanom. 4 stycznia 1957 roku trzej zakonnicy przybyli, aby przygotować kaplicę i cele zakonne, po czym zajęli się przywracaniem klasztoru do stanu sprzed wojny. Po trzech latach ciężkiej pracy, klasztor odzyskał blask.

W 1983 roku kardynał Józef Glemp poświęcił pomnik ku czci Prymasa Tysiąclecia. W 1995 roku rekonstrukcji poddano przedsionek kościoła, który uległ zniszczeniu w latach 50. XX wieku. Z powodu rosnącej popularności miejsca oraz kultu św. Józefa, biskup opolski Alfons Nossol w 1996 roku podniósł status kościoła do rangi sanktuarium, a w 1998 roku miała miejsce ceremonia poświęcenia nowej dzwonnicy.

W maju 2021 roku zakończono prace związane z odbudową dzwonnicy, która została zniszczona w 1956 roku. Odbudową zajmował się Antoni Dudek, a ta inwestycja przyczyniła się do nowego blasku tego historycznego miejsca.

Kościół św. Józefa

W sercu Prudnika-Lesie znajduje się historia skromnego kościółka św. Józefa, którego powstanie datuje się na rok 1852. Początkowo był to niewielki obiekt, wzniesiony przez zakon alkantarytów, należący do rodziny franciszkańskiej, i to właśnie oni byli jego budowniczymi.

Obecna wersja tego miejsca modlitwy została ukończona w 1866 roku. Według zasad franciszkańskich, jest to jednonawowa konstrukcja o minimalistycznym stylu oraz skromnym wyposażeniu. Wnętrze kościoła zdobi neogotycki ołtarz główny, na którym umieszczono kopię obrazu św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus. Oryginalny obraz autorstwa Alberta Küchlera zaginął tragicznie w latach 50. XX wieku, kiedy to klasztor był zajęty przez siły wojskowe.

Ważnym elementem ołtarza jest krzyż, obok którego stoją figury: Matki Bożej, św. Ewangelisty, a niżej dwa anioły. Prócz obrazu św. Józefa, w świątyni znajdują się także figury innych świętych, w tym: Jana Chrzciciela, Klary, Paschalisa oraz Jana Kapistrana. Dodatkowo, do nawy przylegają dwa boczne ołtarze, które przedstawiają postacie Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Matki Bożej.

Inne

W przeszłości kościół św. Józefa był zwieńczony niewielką wieżyczką, która niestety została usunięta podczas prób przebudowy budynku na prewentorium w latach 50. XX wieku.

W otaczającym lasku można obecnie dostrzec ślady fundamentów starych kapliczek, które są pozostałością po minionych czasach.

Klasztor franciszkanów, który wybudowano wraz z kościołem, usytuowany jest w nietypowej lokalizacji, w oddaleniu od miejskich zabudowań. Zazwyczaj klasztory wznoszono w obrębie miast, co czyni to miejsce wyjątkowym.

W 1954 roku miało miejsce odbieranie i przekazanie klasztoru wojsku, które przeprowadzono pod pretekstem, iż zabudowania klasztorne znajdują się w strefie nadgranicznej.

Co więcej, w latach 50. XX wieku w celi klasztoru internowano kardynała Stefana Wyszyńskiego, który spędził tutaj ponad rok, co było istotnym wydarzeniem w historii tego miejsca.

Turystyka

Sanktuarium św. Józefa w Prudniku-Lesie jest ulokowane na popularnych trasach turystycznych, które przyciągają zarówno miłośników przyrody, jak i pasjonatów historii.

Oto kilka ważnych tras, które można odkrywać w okolicy:

• Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza o długości 440 km, prowadzący od Prudnika do Świeradowa-Zdroju,
• „Szlak Historyczny Lasów Królewskiego Miasta Prudnik” (17,5 km), który łączy Park Miejski w Prudniku, stare dęby w Prudniku, Kapliczną Górę, Kobylicę, Dębowiec, rozdroże pod Trzebiną oraz prowadzi do Sanktuarium, a następnie wraca do Lipna i z powrotem do Parku Miejskiego,
• Ścieżka spacerowa „Od Jana Pawła II do Stefana Wyszyńskiego” o długości 5,3 km, która rozpoczyna się przy kościele pw. Miłosierdzia Bożego w Prudniku, prowadzi przez Czyżykową Górę i kończy się w Sanktuarium,
• Ścieżka dydaktyczna „Las Prudnicki” (7 km), obejmująca ulicę Dąbrowskiego w Prudniku, stare dęby, Kobylicę oraz Sanktuarium, skąd trasa wraca do ul. Dąbrowskiego,
• Trasa wiodąca z Głuchołaz przez szczyty Przednia Kopa, Parkowa Góra, Podlesie, Jarnołtówek, aż do Sanktuarium św. Józefa w Prudniku-Lesie i dalej do Prudnika, obejmująca piękne widoki i naturalne atrakcje regionu.

Każda z tych tras stanowi wyjątkową okazję do poznania walorów turystycznych tego regionu, a także do odkrycia bogatej historii kulturowej Prudnika i jego okolic.

Duchowni związani z sanktuarium

W historii sanktuarium w Prudniku-Lesie obecnych było wielu duchownych, którzy wnieśli ogromny wkład w jego działalność i rozwój. Do najbardziej znaczących postaci należą:

• Albert Küchler (1803–1886) – zasłużony franciszkański malarz, który swoją twórczością podkreślił duchowe wartości miejsca,
• Alfons Rogosz (1858–1934) – pierwszy mistrz nowicjatu w Wieluniu, który kształtował nowicjuszy w duchu franciszkańskim,
• Chryzogon Reisch (1870–1923) – gwardian klasztoru, znany jako założyciel tutejszego cmentarza,
• Jerzy Simon (1873–1945) – przełożony Prowincji św. Jadwigi, tragicznie zabity przez żołnierzy Armii Czerwonej,
• Wojciech Mrosik (1889–1945) – zakonnik, który również padł ofiarą działań żołnierzy Armii Czerwonej,
• Stefan Wyszyński (1901–1981) – prymas Polski, który był internowany w klasztorze,
• Antoni Dudek (ur. 1949) – aktualny przełożony klasztoru, kontynuujący tradycję i misję swoich poprzedników.

---

Oceń: Kościół św. Józefa w Prudniku-Lesie

---