Park Miejski w Prudniku

---

Historia

Historia Parku Miejskiego w Prudniku sięga 20 września 1879 roku, kiedy to powstało Towarzystwo Upiększania Miasta (niem. Verschönerungsverein). Pierwszym przewodniczącym został architekt ogrodowy Albrecht. W skład grona członków weszli m.in. doktor Exner, nauczyciel gimnazjalny, radca sanitarny dr Fränkel, właściciel zakładów włókienniczych, Abraham Fränkel, dyrektor poczty Konrad, proboszcz prudnickiej parafii, ks. Nippel, a także członkowie Zarządu Miasta, jak Rudolph, oraz przewodniczący Rady Miejskiej, Schwarzer. Głównym celem Towarzystwa było „upiększenie publicznych promenad i placów miasta Prudnik oraz dbałość o jego estetykę zarówno w obrębie miasta, jak i poza nim”.

Park miejski został zainaugurowany na terenach wzdłuż ulicy Parkowej, a jego obszar szybko się powiększał, obejmując także ulicę Staszica, która zamieniła się w promenadę spacerową. W 1880 roku Towarzystwo wydzierżawiło działkę na południe od starego cmentarza (teren, gdzie obecnie znajduje się I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza), o powierzchni 10 mórg, a cztery lata później pozyskano działkę o podobnej wielkości. Na podstawie projektu przygotowanego przez inspektora ogrodowego Foxa zlecono realizację założeń spacerowych, a w 1885 roku Towarzystwo przeznaczyło na park 2970 marek w złocie, a w 1887 roku – 2539 marek. Rozplanowanie parku wzorowano na angielskich koncepcjach ogrodowych, co przyczyniło się do jego unikalnego charakteru, a centralnym punktem stał się pawilon muzyczny (altana), którego budowa ukończona została 31 marca 1887 roku.

Park rozwijał się stopniowo, a na planie Prudnika z 1890 roku ujęto go jako „Anlagen”, co znaczyło, że zajmował on znaczącą część swojej obecnej powierzchni. Określenie „Anlagen” było powszechnie używane, natomiast w oficjalnych wypowiedziach park nazywany był również „promenadą”. Po ukończeniu budowy park został przekazany pod zarząd miejski, co spowodowało rozwiązanie Towarzystwa Upiększania Miasta, które uznało, że osiągnęło zamierzony cel. Od tej pory park znajdował się pod opieką Państwowego Urzędu Leśnego.

21 października 1888 roku w sercu parku postawiono pomnik upamiętniający wojnę francusko-pruską. Pomnik przeszedł modyfikacje około 1960 roku, kiedy z niego usunięto pruskiego orła, a obelisk został skrócony i przebudowany, na co nałożono orła Piastów, symbolizującego 700-lecie istnienia Prudnika i 1000-lecie Państwa Polskiego. W 1923 roku w północno-zachodnim narożniku parku stanął pomnik upamiętniający żołnierzy 57 Pułku Artylerii Polowej, stacjonującego w Prudniku, którzy polegli podczas I wojny światowej. Po II wojnie światowej pomnik uległ zniszczeniu. W 1961 roku utworzono nową lokalizację kamienia, na którym wcześniej stał, nadając mu tablicę z nazwiskami żołnierzy Związku Polaków w Niemczech, którzy stracili życie w III powstaniu śląskim lub zostali zamordowani w obozach koncentracyjnych. Pomnik nosił nazwę „Pomnik Poległych Patriotów”.

W południowej części parku znajdowała się pijalnia mleka, nazywana „Domek Mleczny” – drewniany pawilon, w którym sprzedawano mleko i różnorodne wyroby mleczne. Po zakończeniu II wojny światowej budynek przekształcono w sklep warzywny, a na początku lat 50. zlikwidowano go. W czasach niemieckich oraz krótko po wojnie przy parkowej przestrzeni działało ogrodnictwo. W okresie przełomu lat 50. i 60. XX wieku zaprzestano jego działalności. Park miał również swojego dozorcę, który odpowiadał za utrzymanie czystości i porządku. W okresie międzywojennym wybudowano w parku korty tenisowe, utworzone przez Prudnicki Klub Tenisowo-Narciarski (niem. Tennis- und Skiklub). Odbywały się na nich treningi klubu łuczniczego Obuwnik Prudnik w latach 60. i 70. oraz działalność klubowa. Park został oświetlony elektrycznie w roku 1927.

Rodzina Fränkel podjęła decyzję o ufundowaniu posągu bogini Diany w roku 1911, wzorowanego na słynnej rzeźbie z Luwru. Niestety, po II wojnie światowej posąg zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Bank Spółdzielczy w Prudniku w 2011 roku zdecydował się na ufundowanie wiernej kopii posągu Diany, której wykonanie powierzył Agnieszce i Markowi Maślańcom.

W marcu 1945 roku, podczas bitwy o Prudnik, Armia Czerwona utworzyła cmentarz dywizyjny 13 Dywizji Strzeleckiej, który nosił nazwę „Ogródek Jordanowski”. Po zakończeniu działań wojennych przeniesiono go na cmentarz w Kędzierzynie-Koźlu. Wśród pochowanych był m.in. łemkowski kleryk, Włodzimierz Jesyp, a podczas zakładania cmentarza wspierał Antoni Błaszczyński, pierwszy polski burmistrz Prudnika. W 1973 roku wybetonowano ścieżki parkowe. 3 maja 1981 roku w Parku Miejskim odbyła się uroczysta msza polowa, zorganizowana z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Przeprowadzona w latach 2008-2010 rewitalizacja parku przywróciła mu dawny blask. W 2011 roku, na mocy decyzji Rady Miejskiej w Prudniku, przestrzeń przy altanie koncertowej uzyskała nazwę Plac Rodziny Fränklów, a na miejscu ustawiono kamienny obelisk z nazwą tego miejsca. 7 lipca 2022 roku w parku zorganizowano odsłonięcie płyt z cytatami utworów poetyckich, tworzących „Prudnicką Aleję Słowa”. Na tych płytach umieszczono różnorodne cytaty, m.in. autorstwa Danieli Długosz-Pency, Zofii Kulig, Wojciecha Ossolińskiego oraz Františka Všetički.

Przyroda

W sercu Prudnika, w malowniczym Parku Miejskim, można podziwiać wiele majestatycznych drzew, które mają ponad sto lat. Wśród nich znajdują się wyjątkowe gatunki, takie jak buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.), a także jego niezwykle interesująca odmiana czerwona. Niezastąpionym elementem tamtejszej flory jest także daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco), dąb szypułkowy (Quercus robur L.) oraz jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.).

Nie można pominąć również piękna klonu jawora (Acer pseudoplatanus L.) oraz lipy drobnolistnej (Tilia cordata Mill.), które dodają parku niepowtarzalnego charakteru. Inne ciekawe gatunki to platan klonolistny (Platanus acerifolia), sosna czarna (Pinus nigra Arn.), sosna wejmutka (Pinus strobus L.) oraz tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera L.). Nie brakuje także wiązu górskiego (Ulmus glabra Huds.), który jest równie atrakcyjnym elementem tego zielonego zakątka.

Co więcej, park jest domem dla roślin objętych ścisłą ochroną prawną. W strefie runa można spotkać takie gatunki jak zawilec gajowy (Anemone nemorosa L.), fiołek leśny (Viola reichenbachiana) oraz złoć żółta (Gagea lutea). Wysokie pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro) oraz kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum (Mill) Druce) wprowadzają harmonię i różnorodność do naturalnego krajobrazu parku.

W tym cudownym miejscu rośnie także bluszcz pospolity (Hedera helix L.) i cis pospolity (Taxus baccata L.), które wzbogacają bioróżnorodność regionu. Nie zapominajmy o gajowcu żółtym (Galeobdolon luteum Huds.) oraz dąbrówce rozłogowej (Ajuga reptans L.), które są świadectwem unikalności i wartości przyrodniczej Parku Miejskiego w Prudniku.

Infrastruktura

Park Miejski w Prudniku to wyjątkowe miejsce, które znajduje się w centrum miasta, u zbiegu kilku ważnych ulic, takich jak Dąbrowskiego, Wojska Polskiego, Staszica, Mickiewicza oraz Parkowa. W tym przestronnym terenie rekreacyjnym mieszkańcy oraz turyści mogą cieszyć się różnorodnymi atrakcjami.

W parku znajduje się plac zabaw, skatepark oraz boiska, które zostały zbudowane w ramach ogólnopolskiego programu rządowego Orlik 2012. Dodatkowo, można tu znaleźć korty tenisowe, którym towarzyszy urokliwy drewniany domek szwajcarski, powstały jeszcze w okresie międzywojennym. Na terenie parku znajdują się także szalety, co zwiększa komfort korzystających z tej przestrzeni.

Od 2007 roku promenada przylegająca do parku wzdłuż ul. Jarosława Dąbrowskiego nosi nazwę „Alejka Rajdu Maluchów”, co nadaje temu miejscu dodatkowego charakteru. Od strony ul. Dąbrowskiego znajduje się natomiast polana piknikowa, idealna na relaks wśród natury.

Wśród najważniejszych obiektów znajdujących się w Prudnickim Parku Miejskim można wymienić:

• ażurową altanę z 1887 roku – pawilon muzyczny,
• pomnik 1000-lecia Państwa Polskiego oraz 700-lecia Prudnika z towarzyszącą fontanną,
• pomnik Poległych Patriotów,
• posąg bogini Diany, który został zrekonstruowany na podstawie oryginału z 1911 roku,
• źródełko,
• dawny szalet parkowy, mieszczący się w szachulcowym budynku z XIX wieku,
• „Dąb pokoju”, który upamiętnia wojnę prusko-austriacką.

Warto dodać, że Prudnicki Park Miejski jest punktem początkowym i końcowym dla „Szlaku Historycznego Lasów Królewskiego Miasta Prudnik”, co czyni go istotnym miejscem zarówno dla miłośników historii, jak i natury.

---

Oceń: Park Miejski w Prudniku

---