Lipno (Prudnik)


Lipno, znane również jako Lipy, to malownicza część miejscowości Prudnik, która usytuowana jest na prawym brzegu rzeki Prudnik.

Ze względu na swoje położenie, Lipno wyznacza wschodnią granicę miasta, a także znajduje się na południe od jego tętniącego życiem centrum.

Geografia

Lipno jest małą miejscowością, położoną w niewielkiej odległości od centrum Prudnika, zaledwie 1,8 km na południe. Warto zaznaczyć, że znajduje się również w pobliżu granicy z Czechami, która jest oddalona o około 3,2 km. Ta malownicza lokalizacja jest ulokowana wzdłuż ulicy Józefa Poniatowskiego, w dolinie rzeki Prudnik, co sprawia, że okolice są pełne naturalnego uroku.

Geograficznie, Lipno obejmuje także charakterystyczne wzgórza, takie jak Kozią Górę oraz Kapliczną Górę. Te atrakcje przyciągają zarówno turystów, jak i mieszkańców, którzy pragną cieszyć się bujną przyrodą oraz pięknymi widokami.

Na wschód od Lipna można znaleźć interesujące miejsce, jakim jest Młyn Czyżyka, które dodaje uroku temu regionowi. To wszystko sprawia, że Lipno jest miejscem o bogatej geograficznej różnorodności, które zasługuje na uwagę i eksplorację.

Historia

Czasy niemieckie

W XVIII wieku, w południowej części Prudnika, powstał folwark o powierzchni wynoszącej 1,62 km². W najstarszych dokumentach kartograficznych miejsce to było znane pod nazwami Piltz Vorwerk oraz Buchen Vorwerk. Z czasem, folwark ten przeszedł nazywany jako Lindenvorwerk, co w języku polskim oznacza Lipowy Folwark. W około 1780 roku w okolicy wybudowano kapliczkę, która została poświęcona św. Antoniemu.

Rok 1751 przyniósł budowę murowanej kaplicy pw. św. Onufrego na szczycie Kaplicznej Góry, z inicjatywy Pawła Weidingera. Dwa lata później, w 1753 roku, wzniesiono także murowaną pustelnię, która stała się fundamentem dla przyszłego klasztoru Kapucynów. Wzgórze to zaczęło przyciągać wiernych z pobliskich miejscowości, stając się miejscem kultu religijnego. Sława pustelni rosła, a jeszcze w tym samym stuleciu stworzono tutaj sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, które licznie odwiedzali mieszkańcy z Prus oraz Austrii, w tym biskup wrocławski Filip Schaffgotsch. Po sekularyzacji zakonów w Prusach, która miała miejsce w 1819 roku, dawny klasztor przekształcono w zakład karno-poprawczy dla księży, którym zarządzał inspektor Bonawentura Menzel.

W maju 1847 roku, w folwarku Lipno, miał miejsce tragiczny pożar, w wyniku którego zginęło sto owiec. Z biegiem lat, folwark przeszedł w ręce rodziny Fipperów, która zainwestowała w rozwój regionu, budując cegielnię w pobliskiej okolicy. W 1899 roku powstał okazały pałac, a w 1896 roku uruchomiono na terenie Lipna oczyszczalnię ścieków. Na początku XX wieku, w 1927 roku, Lipno zamieszkiwały zaledwie 64 osoby. W latach trzydziestych XX wieku, pomiędzy Lipnem a klasztorem franciszkanów utworzono poligon wojskowy.

Czasy polskie

Po zakończeniu II wojny światowej w rejonie Lipna miały miejsce strzelaniny pomiędzy Armią Czerwoną a niemieckimi partyzantami. W dniach od 15 do 18 maja 1945 roku, w Lipnie wybuchło wiele pożarów. Na miejsce przybyła komisja rewindykacyjna Ministerstwa Kultury i Sztuki, aby poszukiwać dóbr kultury ukrytych przez Günthera Grundmanna. Niestety, zabudowania sanktuarium Matki Bożej Bolesnej uległy całkowitej ruinie, będąc wcześniej uszkodzonymi wskutek ostrzału artyleryjskiego w 1945 roku oraz dewastacji przez wojsko oraz lokalnych mieszkańców. Obecnie na wzgórzu można znaleźć jedynie resztki murów dawnych budynków i kapliczek.

W roku 1946 do gospodarstw w Lipnie trafiła młodzież z Kórnicy, Komornik oraz Łowkowic, aby pomagać przy żniwach. W czasach PRL-u, na terenie Lipna wzniesione zostały bloki mieszkalne. 1 października 1948 roku miejscowości nadano polską nazwę Lipno. W spisie gromad i miejscowości powiatu prudnickiego, na dzień 1 stycznia 1953 roku, Lipno oraz Górkę wymieniono jako przedmieście Prudnika, używając wspólnej nazwy Lipy-Górka. Należy zaznaczyć, że obecna nazwa Lipno stała się w zasadzie martwa i mieszkańcy Prudnika posługują się jedynie nazwą Lipy, która przeważa także w literaturze krajoznawczej i turystycznej.

Zabytki

W mieście Lipno znajdują się liczne historyczne obiekty, które zasługują na szczególną uwagę i które zostały wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Do najważniejszych z nich należą:

  • ruina klasztoru, datowana na XVIII wiek,
  • kapliczka przydrożna pod wezwaniem św. Antoniego, mieszcząca się przy ul. Poniatowskiego 17 (dawniej ul. Wiejska), także z XVIII wieku,

Oprócz wymienionych zabytków, w Lipnie można również znaleźć inne interesujące obiekty:

Gospodarka

W Lipnie, **na terenie gminy Prudnik**, z powodzeniem funkcjonowało państwowe gospodarstwo rolne, które przekształciło się w Stadninę Koni Prudnik. W 1994 roku, po zmianach organizacyjnych, rozpoczęła dalszą działalność jako Stadnina Koni Prudnik Sp. z o.o. Dzięki temu obiekt ten stał się znanym miejscem, oferującym różnorodne usługi związane z jeździectwem oraz hodowlą koni.

Ponadto, przy ul. Poniatowskiego 1 znajduje się siedziba Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Jednoosobowa Spółka Gminy Prudnik z o.o. Ta instytucja pełni kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej dla mieszkańców gminy, dbając o jakość dostarczanej wody i prawidłowe funkcjonowanie systemów sanitarnych.

Kultura

W Lipnie odbywają się różnorodne wydarzenia kulturalne, które mają na celu promowanie oraz integrację mieszkańców oraz odwiedzających. W ramach tych imprez organizowane są zarówno lokalne, jak i krajowe wydarzenia.

Wśród najważniejszych można wymienić:

  • zlot motocyklowy,
  • mistrzostwa Ziemi Opolskiej w Nordic Walking,
  • maraton MTB,
  • międzynarodowe mistrzostwa Polski w półmaratonie górskim Nordic Walking.

Religia

W południowej części Lipna dostrzegamy zespół klasztorny franciszkanów, który jest ściśle związany z kościołem pod wezwaniem św. Józefa. To miejsce nie tylko pełni funkcje religijne, ale także stanowi ważny element lokalnej kultury i historii.

W okolicy ul. Poniatowskiego można spotkać zabytkową kapliczkę przydrożną dedykowaną św. Antoniemu, datowaną na około 1780 rok. Troskę duszpasterską nad nią sprawują zakonnicy z Klasztoru Zakonu Braci Mniejszych, co jeszcze bardziej podkreśla religijne znaczenie tej pamiątki.

Nie można także zapomnieć o historycznym sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, które istniało na Kaplicznej Górze w latach 1743–1945. Było to miejsce, które przyciągało licznych pielgrzymów i stanowiło istotny punkt na mapie duchowej regionu.

Turystyka

Szlaki turystyczne

W Lipnie znajduje się wiele interesujących szlaków turystycznych, które zachęcają do aktywnego spędzania czasu na świeżym powietrzu. Do najważniejszych z nich należy:

  • Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza o długości 440 km, który prowadzi z Prudnika do Świeradowa-Zdroju,
  • „Szlak Historyczny Lasów Królewskiego Miasta Prudnik” rozciągający się na 17,5 km. Trasa ta przechodzi przez Park Miejski w Prudniku, następnie prowadzi do starych dębów w Prudniku, Kaplicznej Góry, Kobylicy, Dębowca, rozdroża pod Trzebiną i Sanktuarium św. Józefa w Prudniku–Lesie, kończąc w Lipnie i ponownie w Parku Miejskim w Prudniku.

Szlaki rowerowe

Dla miłośników jazdy na rowerze, Lipno oferuje interesujący szlak rowerowy:

  • Trasa rowerowa PTTK nr 60-c, która biegnie z Prudnika przez Osiedle Tysiąclecia, Lipno, Prudnik-Las, Dębowiec, Pokrzywną, Jarnołtówek, Konradów, Głuchołazy, Kolonię Jagiellońską, Gierałcice, Biskupów, Burgrabice, Kijów, aż do Gościdca.

Ludzie związani z Lipnem

W Lipnie swoją obecność zaznaczyli wybitni ludzie, wśród których warto wymienić:

  • annę myszyńską (1931–2019), pisarkę oraz poetkę, która swoje utwory tworzyła w śląskiej gwarze,
  • stanisława szozdę (1950–2013), kolarza szosowego, który zdobył tytuł dwukrotnego wicemistrza olimpijskiego.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2023 r.
  3. Wiesław W. Tyndyk, Prudnik dawniej i dziś: Garnizon wojskowy c.d, „Gazeta Pogranicza”, 21.06.2017 r.
  4. Grzegorz G. Weigt, Motocykle i muzyka [online], 29.07.2018 r. [dostęp 21.04.2020 r.]
  5. Andrzej A. Dereń, Prudnik i okolice, Prudnik: Spółka Wydawnicza Aneks w Prudniku, 2009, ISBN 978-83-917915-3-0.
  6. Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 01.10.1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.
  7. 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 20.05.1953 r.
  8. Franciszek F. Dendewicz, Maj 1945 roku na Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, 31.05.2006 r.
  9. Skarby z listy Grundmanna w powiecie prudnickim. Regiopedia, 25.08.2016 r.
  10. Anna A. Myszyńska, Żniwa po froncie, „Panorama Bialska”, 07.08.2017 r.
  11. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 24.06.1994 r. w sprawie wysokości stawek dotacji dla rolnictwa.
  12. Radio R. Opole, Miejskie wodociągi w Prudniku mają wiekowe tradycje – Radio Opole [online], dostęp 18.01.2020 r.
  13. eksploratorzy.com.pl, Prudnik Lipy – dwór [online], dostęp 18.01.2020 r.
  14. Tygodnik Prudnicki – Kozia Góra – święta i militarna [online], dostęp 18.01.2020 r.
  15. Andrzej A. Dereń, Ulica ks. Józefa Poniatowskiego: Do sanktuarium [online], dostęp 18.01.2020 r.
  16. Andrzej A. Dereń, Tygodnik Prudnicki – Kapliczna Góra – pierwsze wzgórze Prudnika [online], 30.05.2007 r. [dostęp 07.03.2020 r.]
  17. Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji, Dziennik Ustaw [online], dostęp 20.12.2018 r.
  18. Neustadt 23) OSchles. [online], dostęp 29.01.2020 r.
  19. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 09.07.1990 r. w sprawie celów, zasad i trybu udzielania dotacji.
  20. Szlaki turystyczne – Urząd Miejski w Prudniku [online], dostęp 18.01.2020 r. [zarchiwizowane 08.10.2022 r.]
  21. Ścieżki piesze – Starostwo Powiatowe w Prudniku [online], dostęp 18.01.2020 r. [zarchiwizowane 20.03.2019 r.]
  22. VI Prudnicki Maraton MTB [online], dostęp 21.04.2020 r.
  23. Andrzej A. Dereń, W Prudniku odbędą się Mistrzostwa Polski w Półmaratonie Górskim Nordic Walking! [online], 17.12.2018 r. [dostęp 21.04.2020 r.]

Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":

Górka (Prudnik) | Stare Miasto w Prudniku

Oceń: Lipno (Prudnik)

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:15