Albert Fränkel (fabrykant)


Albert Aaron Fränkel, urodzony 31 marca 1837 roku w Prudniku, a zmarły 4 listopada 1909 roku w tym samym mieście, to postać o znaczącym wpływie na przemysł niemiecki.

Był on niemieckim przemysłowcem pochodzenia żydowskiego, który nie tylko odniósł sukcesy w sferze biznesowej, ale również angażował się w działalność filantropijną, której celem było wsparcie lokalnych społeczności.

Życiorys

Albert Fränkel wywodził się z rodziny żydowskiej. Jego ojciec, Samuel Fränkel, był założycielem tkalni lnu oraz adamaszku, która później przyjęła nazwę „Frotex” i znajdowała się w Prudniku. Matką Alberta była Ester Polke. Rodzina ta była liczna, ponieważ Albert miał trzynaścioro rodzeństwa.

W 1862 roku, Albert wyruszył w podróż do Anglii i Szkocji, by zdobyć nowe umiejętności oraz doświadczenie w przemyśle włókienniczym. Po zakończeniu nauki stał się udziałowcem w rodzinnej firmie, znanej jako Die Offene Handelsgesellschaft S. Fränkel. W ramach tej spółki, jej współudziałowcy byli podzieleni na trzy grupy robocze. Albert oraz Josef Pinkus należeli do pierwszej grupy, podczas gdy Abrahama Fränkla przypisano do drugiej, a do trzeciej Emanuela oraz Hermanna Fränkla. W przypadku, gdy którykolwiek z członków rodziny przechodził na emeryturę lub umierał, jego miejsce zajmował inny członek, a jego udziały rosły proporcjonalnie do długości zatrudnienia.

16 lutego 1866 roku Albert poślubił Emilię Alexander (1844–1923), która pochodziła z Wrocławia. Ich pierwsze dziecko, Hentschel Gustav, przyszło na świat 9 stycznia 1868 roku, jednak niestety zmarło już w lutym tego samego roku. W 1872 roku urodziła się kolejna córka, Luisa, która również żyła tylko miesiąc. Jedynym potomkiem, który osiągnął wiek dziecięcy, był Kurt (1876–1927).

Po śmierci swojego brata Abrahama, Albert objął przewodnictwo w żydowskiej gminie w Prudniku, które sprawował aż do swojej śmierci w 1909 roku. Na końcu 1897 roku został powołany na radcę handlowego. Dodatkowo, pełnił rolę przewodniczącego Żydowskiego Związku Dobroczynnego (Israelitischer Wohltätigkeitsverein). Kontynuował obowiązki swojego zmarłego brata jako nieodpłatny radca miejski, zajmując się sprawami zakwaterowania oraz zarządzaniem garnizonem wojskowym w ratuszu. Zasiadał także w Opolskiej Izbie Handlowej.

W 1900 roku został właścicielem willi niedaleko Parku Miejskiego, przy ulicy Parkowej 2, gdzie rozpoczął prace nad jej rozbudową. W 1905 roku został uhonorowany orderem Orła Czerwonego IV klasy.

31 marca 1887 roku Albert udzielił wsparcia dla studiujących absolwentów gimnazjum w Prudniku, przeznaczając na ten cel 6000 marek jako fundusz stypendialny. W 1896 roku Albert oraz jego współpracownicy, Abraham Fränklowie i Josef Pinkus, ofiarowali naturalnej wielkości obrazy olejne przedstawiające cesarzy Wilhelma I, Fryderyka III oraz Wilhelma II, które zawisły na ścianach sali posiedzeń w budynku magistratu w Prudniku. W 1905 roku sfinansował ogrodzenie pomnika cesarza Wilhelma I, wzniesionego na prudnickim Victoriaplatz (dzisiaj znanym jako plac Szarych Szeregów). W 1906 roku, wspólnie z Josefem Pinkusem i Emanuelem Fränklem, przekazał 200 000 marek na budowę Łaźni Miejskiej.

Z okazji swoich 70. urodzin w 1907 roku, Albert przekazał klasztorowi bonifratrów w Prudniku 2000 marek, a także 30 000 marek na rozbudowę szpitala miejskiego oraz dodatkowe 2000 marek dla szpitala żeńskiego. Na mocy swojego testamentu, 150 000 marek zostało przeznaczone na utworzenie i rozbudowę domu dla osób słabowitych, znanego jako Albert und Emilie Fränkelstiftung. Albert zadeklarował również 100 000 marek na fundusz, z którego dochody miały być przekazywane na organizowanie wyjazdów do sanatoriów oraz kolonii dla chorych i osłabionych dzieci robotników z jego rodzinnej fabryki, a także ofiarował 3000 marek sierocińcowi św. Anny.

Albert Fränkel został pochowany na cmentarzu żydowskim w Prudniku. Z funduszy jego spadku w parku miejskim odlano posąg bogini Diany, a jego imieniem nazwano plac wokół altany w tymże parku.

Przypisy

  1. MaciejM. Dobrzański MaciejM., Gdzie są pochowani prudniccy fabrykanci? [online], Prudnik24, 09.01.2022 r. [dostęp 25.02.2023 r.]
  2. MarcinM. Domino MarcinM., Firma S.Fränkel – czyli jak powstała fabryka włókiennicza w Prudniku – cz. I [online], Prudnik24, 28.11.2021 r. [dostęp 25.02.2023 r.]
  3. MaciejM. Dobrzański MaciejM., Tajemnice parkowej willi [online], Prudnik24, 03.05.2021 r. [dostęp 25.02.2023 r.]
  4. Kasza 2020, s. 799.
  5. Kasza 2020, s. 425.
  6. Kasza 2020, s. 423.
  7. Kasza 2020, s. 350.
  8. Witkowska 2015, s. 89.
  9. Witkowska 2015, s. 79.
  10. Witkowska 2015, s. 78.
  11. Witkowska 2015, s. 77.
  12. Witkowska 2015, s. 76.
  13. Witkowska 2015, s. 72.
  14. Witkowska 2015, s. 70.
  15. Witkowska 2015, s. 24.
  16. Witkowska 2015, s. 22.
  17. Witkowska 2015, s. 21.
  18. Witkowska 2015, s. 23.

Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":

Max Pinkus | Kurt Fränkel | Emanuel Fränkel | Witold Rygorowicz | Łukasz Gadowski | Hermann Fränkel | Hans Pinkus

Oceń: Albert Fränkel (fabrykant)

Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:19