Max Pinkus, urodzony 3 grudnia 1857 roku w Prudniku, to postać, która zapisała się w historii jako wpływowy niemiecki przedsiębiorca.
Jego życie zakończyło się 19 czerwca 1934 roku w tym samym miejscu, w którym przyszedł na świat. Pinkus był również znanym bibliofilem, co świadczy o jego pasji do literatury oraz jej znaczenia w jego życiu.
W dodatku, pełnił rolę mecenasa sztuki, wspierając artystów i promując różnorodne inicjatywy kulturalne, co przyczyniło się do rozwoju sztuki jego czasów.
Życiorys
Drzewo genealogiczne
| 4. Chajim Josef Pinkus (1771–1850) | _ | _ | _ | |||
| _ | _ | 2. Josef Pinkus (1829–1909) | ||||
| 5. Blümele Proskauer (1806–1899) | _ | _ | _ | _ | ||
| _ | _ | _ | 1. Max Pinkus (1857–1934) | |||
| 6. Samuel Fränkel (1801–1881) | _ | _ | ||||
| _ | _ | 3. Augusta Fränkel (1838–1919) | _ | _ | ||
| 7. Ester Polke (1802–1879) | _ | _ | _ | |||
| _ | ||||||
Wczesne lata
Max Pinkus był potomkiem zamożnego przemysłowca z Prudnika, Josefa Pinkusa, oraz Augusty Fränkel. Jego siostra, Hedwig, uwiązała losy z wybitnym lekarzem Paulem Ehrlichem, laureatem Nagrody Nobla z 1908 roku w dziedzinie immunologii, co wprowadziło rodzinę w kręgi znanych postaci.
Matka Maxa, Augusta, stanowiła część rodziny Fränkli, której mąż, Samuel, w Prudniku otworzył znaczącą firmę tekstylną w 1845 roku, nazywaną „S. Fränkel”. Z biegiem lat przedsiębiorstwo stało się jednym z filarów przemysłu w tygodniu, a Josef Pinkus odegrał kluczową rolę w dalszym rozwoju, przejmując kierownictwo po śmierci teścia.
W życiu osobistym Max wziął ślub z Hedwig Oberländer, z którą miał dwoje dzieci, w tym syna Hansa Huberta.
Kariera
W młodości Max przebywał we Francji, gdzie kształcił się w szkole tkackiej w Lyonie, a następnie odbył praktyki w branży tekstylnej w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Po powrocie do rodzinnego Prudnika wziął odpowiedzialność za firmę po śmierci ojca, co spotkało się z wielkim uznaniem. Maxowi udało się przekształcić lokalny zakład w międzynarodowe przedsiębiorstwo, którego produkty były wysyłane do wielu krajów.
Max Pinkus był nie tylko przedsiębiorcą, ale także osobą chętnie angażującą się w działalność społeczną. Utworzył fundusz emerytalny, wspierał edukację oraz budował szpital, którym zarządzał do 1918 roku, zanim przekazał go lokalnemu rządowi. Przyczynił się również do rozwoju licznych programów socjalnych w mieście.
Biblioteka Śląska
Max cenił wiedzę i kulturę, co znalazło odzwierciedlenie w jego życiowym dziele – stworzeniu Biblioteki Śląskiej w jego willi. Jej misją było zbieranie dzieł związanych ze Śląskiem, obejmujących historię, literaturę oraz nauki przyrodnicze. Biblioteka składała się z dwóch sekcji: jedna koncentrowała się na dokumentach historycznych i kulturowych, a druga na klasycznej literaturze śląskiej, łącznie z rękopisami tak znanych autorów jak Angelus Silesius czy Martin Opitz.
Do najcenniejszych zasobów zaliczała się część dotycząca Gerharta Hauptmanna, z autografami i listami samego autora. Działał również jako kustosz, udostępniając zbiory badaczom z całego świata.
Przyjaźń z Gerhartem Hauptmannem
Max Pinkus cieszył się szerokim gronem przyjaciół, z którymi utrzymywał serdeczne relacje, jak Hermann Stehr, częsty gość jego domu, oraz wspominany wyżej Gerhart Hauptmann. Spotykali się regularnie, a przyjaźń z Hauptmannem miała szczególne znaczenie, ponieważ była dla obu autorów źródłem inspiracji.
Ich relacje owocowały w licznych premierach sztuk Hauptmanna. Max był także pomocny w archiwizacji twórczości pisarza, a jego prace, w tym freski w jagniątkowskiej willi głównie, miały wpływ na twórczość artysty. Hauptmann odzwierciedlił ich przyjaźń w swoich dziełach.
Śmierć
Max Pinkus zmarł 19 czerwca 1934 roku. Jego śmierć na zawał serca w bibliotece była tragiczna i niezapomniana, a pogrzeb odbył się w skromnym gronie na cmentarzu żydowskim w Prudniku przy ul. Kolejowej. Z racji narastającego antysemityzmu uroczystość miała ograniczony zasięg, wśród zaledwie kilku nie-Żydów, jak Gerhart i Margaretha Hauptmann, którzy przybyli na pożegnanie przyjaciela.
Przypisy
- Franciszek Dendewicz, Max Pinkus, Sławne postacie pogranicza polsko-czeskiego Euroregionu „Pradziad” – wspólne dziedzictwo historyczne, powiat.nysa.pl.
- Schwerin K., Max Pinkus, jego „Biblioteka Śląska” i przyjaźń z Gerhartem Hauptmannem, [w:] G. Weigt, A. Dereń (red.), Ziemia Prudnicka. Rocznik 2006, Prudnik 2006.
- W. A. Reinhart, In Memoriam Max Pinkus, Gerhart Hauptmann Jahrbuch, 1948, s. 170–171.
- K. Schwerin, op. cit., s. 125–126.
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Kurt Fränkel | Emanuel Fränkel | Witold Rygorowicz | Łukasz Gadowski | Hermann Fränkel | Hans Pinkus | Albert Fränkel (fabrykant)Oceń: Max Pinkus