Prudnik (stacja kolejowa)

---

Ruch pasażerski

Na stacji kolejowej w Prudniku, ruch pasażerski wykazuje znaczące zmiany w trakcie lat.

Rok	Liczba pasażerów wymienianych dziennie
1948	700–1 000
2017	100–149
2022	150–199

Ostatnie dane wskazują na ewolucję liczby pasażerów w czasie, podkreślając różnice między latami.

Opis

Prudnik to kluczowa stacja kolejowa, usytuowana w północnej części miasta, przy ulicy Dworcowej. Wokół dworca rozciąga się spory skwer, co czyni to miejsce przyjemnym dla podróżnych.

Na prudnickiej stacji przebiega linia kolejowa nr 137, która łączy Katowice z Legnicą. Ta linia znana jest również jako magistrala podsudecka. Oprócz tego, Prudnik stanowi początek linii kolejowej nr 306, prowadzącej do Krapkowic.

Na stacji znajdują się dwie nastawnie, z których jedna została usunięta, a ich wyposażenie opiera się na mechanicznym systemie scentralizowanym. Prudnicka stacja dysponuje siedmioma torami głównymi, co umożliwia sprawną obsługę ruchu kolejowego.

Do wygody podróżnych przyczyniają się dwa niskie perony. Szczególnie przydatny jest peron 1, który przylega do budynku dworca i jest wyposażony w dużą wiatę, oferującą schronienie przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi.

Historia

Historia stacji kolejowej w Prudniku jest ściśle związana z dynamiką przemysłową, która zaczęła rozwijać się w Górnym Śląsku od połowy XVIII wieku, kiedy to region przeszedł pod administrację Królestwa Prus w wyniku konfliktów z Habsburgami. Wraz z początkiem XIX stulecia, a nurtem rozwoju transportu kolejowego, zaczęto wysuwać propozycje na rzecz połączenia tego regionu z Wrocławiem. Już w 1843 roku zaczęto rozważać budowę linii łączącej Wrocław z Górnym Śląskiem, która przewidywała trasę przez Prudnik.

W dniu 12 stycznia 1853 roku zainicjowano dążenie do zaprowadzenia połączenia kolejowego na linii Koźle–Prudnik. 10 stycznia 1866 roku prudnicki magistrat wezwał mieszkańców do zakupu akcji wspierających budowę kolei. Za tym projektem stała intensywna działalność lobbowania Fränklów, lokalnych właścicieli fabryki tekstylnej. Dzięki staraniom Spółki Kolej Górnośląskiej, 7 lipca 1869 roku uzyskano koncesję na budowę linii z Ząbkowic Śląskich, a sama budowa magistrali podsudeckiej została zakończona w 1876 roku. Ruch towarowy zainaugurowano 15 sierpnia, natomiast połączenia pasażerskie rozpoczęły działalność od 1 października.

Stacja w Prudniku posiadała rozbudowaną infrastrukturę kolejową, w tym wydzieloną część do obsługi transportu towarowego oraz szereg budynków pomocniczych, w tym wieżę ciśnień. W 1895 roku firma Lenz & Co oraz lokalni samorządowcy postanowili zawiązać spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska, której celem była budowa lokalnej, normalnotorowej linii prowadzącej z Prudnika do Gogolina. Dnia 19 sierpnia tego samego roku uzyskano koncesję, co pozwoliło rozpocząć prace budowlane. Cała linia z Prudnika do Gogolina została oddana do użytku 4 grudnia 1896 roku zarówno dla ruchu towarowego, jak i osobowego.

Na stacji w Prudniku powstała również specjalna metalowa kładka dla pieszych, ułatwiająca dostęp do trzeciego peronu. Na przełomie XIX i XX wieku planowano dalszy rozwój infrastruktury kolejowej, włącznie z doprowadzeniem bocznicy do prudnickich koszar i nowymi połączeniami wzdłuż Złotego Potoku.

10 sierpnia 1903 roku, stacja gościła cesarzową Augustę Wiktorię, co stanowiło istotny moment w historii. 7 października 1938 roku Prudnik stał się miejscem przesiadkowym dla Adolfa Hitlera, który przybył na inspekcję Kraju Sudetów. W tej podróży towarzyszyli mu niemieccy ministrowie, m.in. Hermann Göring i Hans-Jürgen Stumpff. Wydarzenie to zostało uwiecznione na filmie „Einmarsch in das Sudetenland”.

Podczas bitwy o Prudnik w 1945 roku, stacja była wykorzystywana do transportu sprzętu przemysłowego do ZSRR. Niestety, w wyniku działań wojennych, obszar dworca stał się miejscem tragicznych incydentów związanych z minami, które były pozostawione przez polskich żołnierzy.

30 marca 1955 roku doszło do incydentu, w którym młodzież wyjeżdżająca na komisję poborową zabiła członka Prezydium Zarządu ZMP. Do lat 80-tych XX wieku na dworcu funkcjonowała restauracja, w której serwowano dania i napoje. W 1985 roku zdarzył się tragiczny wypadek, w którym zderzył się pociąg z ciągnikiem, w wyniku którego zginęły dwie osoby.

W 1997 roku, w obliczu powodzi, ewakuowano około 150 pacjentów ze szpitala w Nysie. Niestety, most na Odrze między stacjami Krapkowice Otmęt a Krapkowice został zniszczony. Po tych wydarzeniach ruch na linii kolejowej był prowadzony tylko z Prudnika.

Po latach stagnacji, w 2016 roku zmodernizowano linię relacji Prudnik–Krapkowice, co ponownie uczyniło miasto warunkiem strategicznym dla kolejowych tras. Gmina Prudnik od 2015 roku pracowała nad przejęciem dworca, aby utworzyć nowe centrum przesiadkowe. Choć pierwotnie planowano to na lata 2016–2023, ostatecznie budynek został umieszczony na „liście zadań inwestycyjnych PKP S.A.” na lata 2021–2027 i planowano jego modernizację.

W latach 2007-2021 nie kursowały pociągi dalekobieżne. Sytuacja zmieniła się 22 grudnia 2021 roku, kiedy to wprowadzono dwa połączenia dalekobieżne, TLK „Sudety” w relacji Kraków Główny – Jelenia Góra, oraz TLK „Kormoran” relacji Polanica-Zdrój – Olsztyn Główny. Niestety, w roku 2022 zredukowano liczbę połączeń. Z dniem 10 grudnia 2023 roku utworzono nowe połączenie TLK „Szczeliniec” w relacji z Krakowa Głównego do Jeleniej Góry przez stację Kłodzko Główne.

Połączenia

Według najnowszego rozkładu jazdy, który obowiązuje od 10 grudnia 2023 roku, stacja kolejowa w Prudniku oferuje różnorodne połączenia. Poniżej przedstawiamy szczegóły tych tras, które są obsługiwane przez różne przewoźniki.

Organizowane przez PolRegio

• Bezpośrednie połączenie do Brzegu (w drodze przez Nysę),
• W kierunku Kamieńca Ząbkowickiego (przez Nysę),
• Możliwość dotarcia do Kędzierzyna-Koźla,
• Wygodne połączenia do Kłodzka Miasta (przez Nysę, Kamieniec Ząbkowicki oraz Kłodzko Główne),
• Bezpośrednio do Nysy.

Organizowane przez PKP Intercity

• Do Gliwic (z przesiadką w Kędzierzynie-Koźlu),
• W kierunku Jeleniej Góry (trasa przez Nysę, Ząbkowice Śląskie, Dzierżoniów oraz Świdnicę – TLK „Sudety”),
• Połączenia do Jeleniej Góry (przez Nysę, Kamieniec Ząbkowicki, Kłodzko Główne, Wałbrzych – TLK „Szczeliniec”),
• Podróż do Katowic (przez Gliwice oraz Zabrze),
• Kłodzko Główne (przez Nysę i Kamieniec Ząbkowicki),
• Podróż do Krakowa Głównego (w drodze przez Kędzierzyn-Koźle, Gliwice oraz Katowice),
• Połączenia do Wałbrzycha (przez Nysę, Kamieniec Ząbkowicki),
• Bezpośrednio do Zabrza (przez Gliwice).

Nawiązania i odniesienia w kulturze

Dworzec kolejowy w Prudniku, opisywany jako znajdujący się na obrzeżach miasta, jest ważnym miejscem w kontekście literackim. Stanowi on tło dla powieści „Lato umarłych snów” napisał niemiecki autor Harry Thürk, w której przedstawiona jest rzeczywistość Niemców w Prudniku bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej.

W tej powieści, Hirschke, główny bohater, pełni rolę kolejarza, który pracował na stacji. To na dworcowym placu miał ważne spotkanie ze swoją narzeczoną, co podkreśla emocjonalną wartość tej przestrzeni. Ponadto, Latta, inny z bohaterów, podróżował pieszo wzdłuż torów kolejowych, przemierzając trasę z Prudnika do Nysy i z powrotem, co ukazuje trudności oraz codzienne zmagania mieszkańców.

Na dworcu pracowała również sprzątaczka, która była robotnicą przymusową z Polski. Był to trudny czas, a ze stacji w Prudniku Niemcy byli deportowani do obozu w Łambinowicach, co bezpośrednio odnosi się do dramatycznych wydarzeń historycznych oraz osobistych tragedii, które miały miejsce w tamtym okresie.

---

Oceń: Prudnik (stacja kolejowa)

---