Felice Bauer

---

Wczesne życie

Felice Bauer przyszła na świat w Prudniku, usytuowanym na Opolszczyźnie. Była częścią rodziny żydowskiej, co miało swoje znaczenie w kontekście jej późniejszej historii. Jej ojciec, Carl Bauer (ok. 1850–1914), aktywnie pracował jako agent ubezpieczeniowy, natomiast matka, Anna, z domu Danziger (1849–1930), była potomkinią farbiarza, który zajmował się tekstyliami w lokalnej fabryce zarządzanej przez Samuela Fränkla w Prudniku, znanej później jako ZPB „Frotex”.

Felice wchodziła w skład rodziny z pięcioma członkami, a jej rodzeństwo to: Else (1883–1952), Ferdinand (1884–1952), Erna (1885–1978) oraz Antonie (1892–1918). W 1899 roku rodzina podjęła decyzję o przeprowadzce do Berlina, gdzie Felice rozpoczęła pracę jako stenotypistka, co otworzyło przed nią nowe możliwości zawodowe i osobiste.

Związek z Franzem Kafką

Felice po raz pierwszy spotkała Franza Kafkę 13 sierpnia 1912 roku w Pradze, podczas jego wizyty w domu Maxa Broda, który był kuzynem Felice, a jego siostra była żoną tegoż kuzyna. Felice przyjechała do Pragi w trakcie swojej podróży do Budapesztu, aby odwiedzić swoją siostrę Else. W swoim dzienniku Kafka, pod datą 20 sierpnia, opisał pierwsze wrażenia związane z Bauer: „Siedziała przy stole, a mimo to sprawiała na mnie wrażenie służącej. (…) Koścista, pusta twarz, wystawiająca na jaw swą pustkę. Odsłonięta szyja. Wyrzucona na wierzch bluzka. Wyglądała na ubraną zupełnie po domowemu choć, jak się później okazało, wcale tak nie było. (…) Włosy blond, trochę sztywne i bez uroku, mocny podbródek”.

Relacja Kafki i Bauer zyskała formę intensywnej korespondencji, uznawanej za istotne źródło do zrozumienia „skomplikowanej osobowości” Kafki. Zaledwie kilka dni po ich pierwszym spotkaniu, Kafka zaczął pisać do Felice niemal codziennie. Dodatkowo, zadedykował jej swoją powieść „Das Urteil”, napisaną w nocy z 22 września 1912 roku. Para przeszła przez wiele etapów ich relacji, a kolejne spotkanie miało miejsce w Wielkanoc 1913 roku. Pod koniec lipca tego samego roku, Kafka wyznał Felice swoje uczucia w jednym z listów, a ich zaręczyny miały miejsce w święto Zesłania Ducha Świętego w 1914, w obecności rodziny Kafki; jednakże, zaledwie miesiąc po tym wydarzeniu, związki te zostały zerwane.

Po pewnym czasie, ponownie zaręczyli się 12 lipca 1917 roku. Ich plany szybkiego małżeństwa i wspólnego życia w Pradze były jednak poważnie zagrożone. Kafka zapisał w swoim dzienniku: „Nie jestem zdolny żyć bez niej (…) skutkiem czego – i F. przeczuwa to – również żyć z nią razem”. Opisywał Felice jako osobę „wesołą, witalną, wierzącą we własne siły i zdrową”. Niestety, jego choroba na gruźlicę skłoniła go do zerwania zaręczyn w grudniu tegoż roku.

W późniejszych latach, w liście do Mileny Jesenskej, Kafka z autoironią odniósł się do swojego związku z Bauer: „Blisko przez pięć lat zawziąłem się na nią (a może raczej na siebie); na szczęście była nie do złamania ta jakaś krzyżówka prusko-żydowska, gatunek silny i niepokonany. Ja nie jestem tak odporny. Cóż, ona musiała tylko cierpieć, a ja musiałem jeszcze jej ból zadawać w dodatku”. Przyjaciel Kafki, Max Brod, podsumował to w następujący sposób: „Przez pięć lat z rzędu zmagania Kafki z samym sobą i z przeciwnościami zewnętrznymi wokół dążenia do związku małżeńskiego z Felicją są dominującym motywem jego życia, podnietą do pracy twórczej i rozmyślań pełnych niepokoju religijnego”.

Późniejsze życie

W 1919 roku Felice Bauer połączyła swoje życie z Moritzem Marassem (1873–1950), który był pracownikiem bankowym w Berlinie. Para doczekała się dwojga dzieci: Heinza (1920–2012) oraz Ursuli (1921–1966). W obliczu światowego kryzysu gospodarczego oraz rosnącej obecności nazistów w niemieckiej polityce, rodzina zdecydowała się na wyjazd do Szwajcarii w 1931 roku, a następnie w 1936 roku przenieśli się do Stanów Zjednoczonych.

Felice Bauer zmarła 15 października 1960 roku w miejscowości Rye, w stanie Nowy Jork. Interesującym faktem jest, że amerykański wokalista Adam Green jest prawnukiem Felice.

Upamiętnienie

Niemiecki artysta Artur Klose stworzył unikalną rzeźbę w stylu street art, która przedstawia Franza Kafkę. Co ciekawe, wbudowany w rzeźbę mechanizm odtwarza piosenkę odnoszącą się do relacji Felice Bauer z Franzem Kafką oraz jej miejsca urodzenia. Utwór nosi tytuł „Kafka i Prudnik to poważna sprawa”. Rzeźba ta została zainstalowana w październiku 2024 roku w ośrodku wypoczynkowym Puerto Rico na Gran Canarii.

---

Oceń: Felice Bauer

---