Wilhelm Heerde

---

Życiorys

Wilhelm Heerde urodził się w Prudniku, położonym na Górnym Śląsku. W swojej młodzieńczej edukacji uczęszczał do szkół w Wartenbergu w Prusach Wschodnich oraz w Smołdzińskim Lesie. Po tych wstępnych latach kształcenia kontynuował naukę w gimnazjum humanistycznym w Akwizgranie, a następnie uczęszczał do gimnazjów w Koronowie i Schwedt. W maju 1915 roku, zasilając szeregi 53 Pułku Artylerii Polowej w Bydgoszczy, zgłosił się jako ochotnik do armii, biorąc udział w I wojnie światowej. Podczas konfliktu, który toczył się na froncie rosyjskim oraz francuskim, dwa razy odniósł rany, co zostało uhonorowane odznaczeniami, takimi jak Krzyż Żelazny II klasy oraz Odznaka za Rany.

Oprócz swoich militarnych obowiązków, od stycznia do listopada 1919 roku Heerde działał w Freikorpsie (Freiwilliges Landesjägerkorps i Gwardyjska Dywizja Strzelców Konnych), gdzie brał udział w tłumieniu powstania Związku Spartakusa, walcząc na terenie Berlina, Halle oraz Brunszwiku. W latach 1921–1922 związał swoją karierę z rolnictwem w prowincjach Śląsk i Saksonia. Później, w latach 1922-1927, poświęcił się studiom w zakresie malarstwa i rzeźbiarstwa, uczęszczając do Kilonii, Bauhausu w Weimarze oraz we Wrocławiu. Jego pasje artystyczne były wzbogacane podróżami do Holandii oraz Włoch, co pozwoliło mu na rozwój w praktyce artystycznej w różnorodnych pracowniach.

W lutym 1927 roku Heerde dołączył do NSDAP, uzyskując numer członkowski 56,403. Dwa lata później, w lipcu 1929 wstąpił do Sturmabteilung (SA), gdzie zdobył tytuł Brigadeführera w marcu 1934 roku. Uczestniczył również aktywnie w polityce, kiedy w 1932 roku został wybrany na posła do Reichstagu z ramienia NSDAP z okręgu wyborczego nr 7 (Breslau). Niestety, w wyborach w marcu 1933 roku nie udało mu się utrzymać mandatu, choć pozostał członkiem pruskiego Landtagu. W listopadzie 1933 roku udało mu się odzyskać mandat posła do Reichstagu z tego samego okręgu, a od marca 1936 roku reprezentował okręg nr 8 (Liegnitz). Jako poseł trwał nieprzerwanie aż do zakończenia dyktatury narodowosocjalistycznej w maju 1945 roku.

Do lipca 1935 roku Heerde pełnił funkcję dowódcy 20 Brygady SA w Breslau, by następnie przejąć dowództwo nad 19 Brygadą SA w Görlitz. Po tragedii samochodowej 1 sierpnia 1938 roku przeszedł na emeryturę z pełnoetatowej służby w SA i wznowił swoją działalność jako rzeźbiarz. Wydarzenia z 30 stycznia 1938 roku przyniosły mu zaszczyt w postaci Złotej Odznaki NSDAP. W marcu 1941 roku został mianowany dyrektorem Państwowej Szkoły Rzemiosła Artystycznego w Krakowie (Staatliche Kunstgewerbeschule Krakau), która działała w ramach Generalnego Gubernatorstwa.

Mimo wysokich stanowisk partyjnych, postawa Heerdego wzbudza liczne kontrowersje. Przyjął do współpracy nie tylko polskich wykładowców, ale także artystów niemieckich z poza oficjalnego nurtu sztuki propagandowej, w tym rzeźbiarza Roberta Bednorza, współpracownika Bauhausu Waltera Merssmanna oraz Otto Beckmanna. Jego próby zatrudnienia szykanowanego przez nazistów architekta Heinricha Lauterbacha również nie przyniosły skutków. Po zaostrzeniu polityki w okupowanych krajach, w styczniu 1943 roku zaczęto zamykać kolejne wydziały szkoły, która ostatecznie została zlikwidowana 31 marca 1943 roku, a więc dwa miesiące po klęsce stalingradzkiej. Po zlikwidowaniu szkoły Heerde osiedlił się w Wiedniu, skąd we wrześniu 1943 roku udał się do Radeburga. Niestety, brak jest szczegółowych informacji na temat procesu denazyfikacji Wilhelma Heerdego.

Odznaczenia

Wilhelm Heerde otrzymał szereg odznaczeń, które świadczą o jego zasługach. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:

• krzyż żelazny II klasy,
• czarna odznaka za rany,
• odznaka złota partii.

---

Oceń: Wilhelm Heerde

---